శతక పద్యం – పురాణ భాండారం 1
16 Dec 2020

కావ్యం కవితలు చెపుతుంది ఇతిహాసం హితవులు చెపుతుంది పురాణం బుద్ధులు చెపుతుంది శతకం సూక్తులు చెపుతుంది అలాంటి శతకాలలో వేమన, సుమతీ, దాశరధీ శతకాలు తెలియని, చదవని తెలుగువాడుండు. చిరుప్రాయంలోనే పిల్లలకు ఈ నీతి శతకాలను వల్లెవేయించి, ముద్దు,ముద్దుగా వారు ఆ పద్యాలు చదవుతుంటే మురిసిపోవటం కద్దు. అక్షరాభ్యాసానికి ముందే సుమతి, వేమనాది సూక్త..

16 Dec 2020

కొన్ని నెలల విరామం తర్వాత స్నేహితుల ప్రోద్భలంతో తిరిగి నాకు తోచిన విషయాలపై వ్యాసాలు రాద్దామని కూర్చున్నా, ఏ విషయంపై రాయాలి అన్న మీమాంస బయలుదేరింది. ఎక్కడో అక్కడ మొదలు పెట్టకపోతే అసలు రాయడం కుదరదని కూడా అన్పించింది. అదే సమయంలో ఒక బ్లాగ్ లో సినిమా సాహిత్యం, సాహిత్యమేనా అన్న ప్రశ్న కన్పించింది. నిజమే! సినీ సాహిత్యం అంటే ఎందుకు అంత చులక..

16 Dec 2020

పోతనగారి భాగవతం ప్రథమ స్కంధంలో “శ్రీకృష్ణుఁడు ద్వారకా నగరంబు ప్రవేశించుట”, “శ్రీకృష్ణుఁడంతఃపుర కాంతలం జూడఁబోవుట” అనే కథలు ఉన్నాయి. హస్తినాపురమునుండి శ్రీకృష్ణుడు తిరిగి తమ ద్వారకకు వచ్చాడని తెలుసుకొన్న పుర జనులందరూ ఆనందముతో గానం చేస్తూ, నృత్యాలు చేస్తూ ఆయనకు స్వాగతం ఇస్తారు. అందరి సత్కారాలు అందుకొని, అందరితో సంభాషించి, అందరి య..

16 Dec 2020

బ్లాగ్లోకంలో ఆమధ్యన కొందరు “నేను మహా మేధావిని, కాదంటే కోస్తా బిడ్డా, భ్యుహహ్హ” అని సవాల్ చేసారు. ఇంకొందరు “నేను లెజండు నే , కాదనే ధైర్యం ఉన్నవాళ్ళు నా ముందుకు రండి. మీ సంగతి తేలుస్తా” అని తొడ గొట్టేరు. లెజెండులు, మహా మేధావులు మధ్య తేడా నాకు తెలియదు. వారి స్థాయికి ఎదగ లేక పోయినా కనీసం మేధావి అనే నా అనిపించు కోవాలని కోరిక మొదలయింది. దురద ప్..

16 Dec 2020

ఆంధ్ర వాఙ్మయంలో వెలువడిన అనేకానేక ప్రక్రియలలో శతకప్రక్రియ కూడా విశిష్ట ప్రక్రియే. శతకము అల్ప కావ్యమే అయినప్పటికీ ఒక విశిష్టత లేకపోలేదు. ఉదాత్త కావ్య శ్రేణిలో నిలువలేకపోయినప్పటికి కవితా శక్తి విరాట్ స్వరూపం అందులో పరిపూర్ణంగా ప్రదర్శితం కాకపోయినప్పటికీ, రస చర్చకు తావు లేకపోయినప్పటికీ, కవిహృదయానికది కమనీయ దర్పణము. పండితుల్ని, అప..

16 Dec 2020

తే.గీ. భరత ఖండంబు చక్కని పాడియావు హిందువులు లేగదూడలై యేడ్చుచుండ తెల్లవారను గడుసరి గొల్లవారు పితుకుచున్నారు మూతులు బిగియగట్టి. తే.గీ. భరతఖండంబె యొక గొప్ప బందెఖాన అందులోనున్న ఖయిదీలు హిందుజనులు ఒక్క గదినుండి మార్చి వేరొక్కగదిని బెట్టుటెగాక చెరయంచు వేరెగలదె జాతీయోధ్యమ సమయంలో బిపిన్ చంద్రపాల్ ఇచ్చిన ప్రసంగాల సారాంశానికి ఇచ్చి..

16 Dec 2020

చాటువులు విజ్ఞానానికి, వినోదానికి, ధారణకు, ఆటపట్టువంటివి. అలంకారికులు చెప్పిన ‘‘వాక్య రసాత్మకం కావ్యం’ అన్న లోకోక్తికి చాటు పద్యాలు చక్కని నిదర్శనాలు. ‘‘చాటు’’ అనే సంస్కృతం మాట తెలుగులో చాటువుగా మారినది. ‘చాటు’ అంటే ప్రియమైనమాట అని అర్ధం. శ్రీ కోట్ర శ్యామల కామశాస్త్రిగారు తమ ‘ఆంధ్రవాచస్సత్వం’లో అప్పుడప్పుడు కవి ఆశువుగా చెప్పిన ప..

16 Dec 2020

‘‘పురా ఆగతా నాగతౌ అణతి కథయతీతి పురాణం’’ – అంటే జరిగిన దానిని, జరుగుతున్న దానిని తెలిపేది పురాణమని అర్ధం. శ్రీ మద్భాగవతం సృష్టి, విసృష్టి, స్థితి, పాలన, కర్మవాసన మన్వంతరం, ప్రళయం, మోక్షం, హరిసంకీర్తనం, దేవతల వర్ణన, వంటి పదిలక్షణాలు కలిగినది పురాణమని నిర్వచించింది. పురాణాలు ఎప్పుడు, ఎలా పుట్టాయో నిర్ధారించటం కష్టం. అయితే, వేదవ్యాసుడు అష్..